FINANCIAMENTO PARA O COMERCIO

Adiamento de impostos e seguridade social

4.- Devolución mensual do Imposto sobre o Valor engadido 2010

1.- Consideracións previas

En tempos de crise prodúcense atopemos dificultades para facer fronte aos pagamentos que a Administración reclama. Nestes casos nunca debemos deixar de presentar as declaracións ou incumprir as obrigas pois iso levaría a imposición das correspondentes sancións por infracción.

Pola contra, as débedas poden aprazarse ou fraccionarse. Devandito adiamento é posible tanto en período voluntario como en período executivo, unha vez transcorrida a data límite de pagamento. Cando unha empresa solicita un adiamento no período executivo, Facenda ou a Seguridade Social paraliza calquera acción contundente, como un embargo, para cobrar a débeda. No entanto, a solicitude non se poderá presentar cando Facenda ou a Seguridade Social xa notificasen á empresa debedora o acordo de alleamento dos bens embargados

A solicitude de adiamento debe realizarse ante a Administración correspondente e debe ir acompañada dunha explicación das dificultades financeiras ou de tesouraría polas que se atravesa e da forma en que se pensa facer fronte a tales débedas.

Ante a nosa solicitude, Facenda ou a Seguridade Socia, reclamaranos normalmente garantías para conceder o adiamento (avais, hipotecas, etc...).

Como requisitos, en primeiro lugar, a Administración comproba que, efectivamente, a empresa presenta problemas reais de Tesouraría. Por outra banda, tanto Facenda como a Seguridade Social valoran o expediente da compañía, comproban que non teña débedas coa Administración e que os seus problemas de liquidez sexan reversibles e poida saldar a débeda no futuro. Aínda así, cada caso estúdase de forma individualizada e os criterios para aceptar ou denegar unha solicitude non son públicos.

Se Facenda ou a Seguridade Social concédenos o adiamento, establecerase un calendario de pagamentos e se devindicarán o correspondente xuros de demora.

Se Facenda ou a Seguridade Social rexeita o adiamento solicitado deberase facer fronte ao pagamento das débedas nos prazos que nos indiquen, que será normalmente dun mes e algúns días.

2.- Axencia Tributaria

Para solucionar problemas puntuais de tesouraría, pódense aprazar débedas de carácter tributario estatal, é dicir débedas fronte á Axencia Tributaria que se encarga da súa recadación aínda sen depender dela. Cos adiamentos e fraccionamientos de pagamentos Facenda pretende axudar a cumprir as obrigas fiscais aos contribuíntes, polo que en etapas de dificultades como as actuais, non só se incrementan as solicitudes, senón tamén as concesións destes fraccionamientos e adiamentos de pagamentos.

DÉBEDAS SUSCEPTIBLES DE ADIAMENTO

En primeiro lugar hai que diferenciar que débedas tributarias se poden aprazar e cales non. Como norma xeral, non se poden aprazar aquelas débedas que proveñen da obriga de reter impostos a conta de terceiros, por exemplo o modelo 111 co que se procede a ingresar a Facenda as cantidades retidas a terceiros polo IRPF, por exemplo os pagamentos a conta dos traballadores.

O resto de débedas ou impostos se é suceptible de adiamento, salvo disposición en contra na propia lexislación de cada imposto. Hai que diferenciar dous tipos de débedas:

Débedas orixinadas por unha autoliquidación, por exemplo o IVE, o imposto de sociedades ou os pagamentos a conta do imposto de sociedades.
Débedas doutra natureza,como sancións, recargas de prema, xuros de demora, orixinadas por liquidación do organismo emisor.

En ambos os casos, os adiamentos pódense solicitar no período de pagamento voluntario da débeda, que para o caso de autoliquidacións corresponde co período natural de presentación da mesma, ou ben para as débedas de carácter tributario, no prazo de pagamento en período voluntario, antes da finalización do devandito período. Cando se teñan débedas en período executivo, ou combinación de ambas, poderase solicitar un adiamento conxunto de todas aquelas débedas.

GARANTÍAS

A AEAT diferencia dous tipos de débedas en función do importe:

Se son menores de 18.000 €[1] exímese ao contribuínte de garantir a débeda (*)
Para débedas superiores a 18.000 €, téñense que garantir obrigatoriamente cun aval,garantía hipotecaria, pignoraticia ou persoal. Ultimamente e en resposta á situación de crise de liquidez actual, a AEAT está a aceptar outras garantías, como dereitos de crédito (as facturas de clientes), ou os inmobles da empresa (valorados por un tasador independente)

As solicitudes de adiamento deben acompañarse dunha proposta de plan de pagamentos da débeda aprazada, xustificación documental de non poder facer fronte á débeda no momento de vencemento, pre-aval con entidade financeira ou garantías que podemos achegar no caso de débedas superiores a 18.000 €.

XURO

Se se nos concede o adiamento, devindicaranse os xuros de demora correspondentes, por cada un dos pagamentos prefixados. Para o 2009, desde a aprobación do Real Decreto-Lei 3/2009 de 27 de marzo son do 5% (anteriormente o 7%). Se hai avais, o interese de demora é do 4% (anteriormente 5,5%).

Hai que ter en conta que, o IRPF non é suceptible de adiamento no período voluntario de pagamento. As opcións que temos aquí son o fraccionamiento en dous pagamentos, no caso que a declaración final nos resulte a pagar, sendo as datas de cada prazo o 30 de xuño para o 60% do importe e o 40% restante o 5 de novembro.

Con respecto ás retencións, aínda que como regra xeral non son aprazables, tal e como establece o artigo 49 do Regulamento Xeral de Recadación, contémplase a seguinte excepción: " Excepcionalmente, poderán concederse adiamentos para o pagamento das devanditas débedas cando se dean as circunstancias a que se refire o apartado 1 do artigo 53 deste Regulamento "

O mencionado artigo 53 refírase a dispénsa de garantías e di literalmente:

"O órgano competente poderá dispensar total ou parcialmente da prestación das garantías exixibles cando o debedor careza de medios suficientes para garantir a débeda e a execución do seu patrimonio puidese afectar o mantemento da capacidade produtiva e do nivel de emprego da actividade económica respectiva, ou ben puidese producir graves quebrantos para os xuros da Facenda Pública.

Na resolución poderán establecerse as condicións que se estimen oportunas para asegurar o pagamento efectivo no prazo máis breve e para garantir a preferencia da débeda aprazada, así como o correcto cumprimento das demais obrigas tributarias do solicitante. "

Na normativa do IRPF non están reflectidas en ningún punto as condicións nas que se poidan aprazar as retencións, que sería o mecanismo legal para poder aprazar a obrigación. Polo que se produce unha situación na que a interpretación da norma tributaria déixase á vontade do funcionario de recadación correspondente, polo que cabe preguntarse: ¿Como van avaliar obxectivamente se unha empresa é rendible a medio prazo? ¿Como van comprobar que unha empresa ten verdadeiras dificultades de tesouraría?

De todos os xeitos, en caso de non poder realizar o pagamento en prazo, aínda a propósito do probable resultado negativo da solicitude de adiamento, existe outra opción para gañar tempo consistente en realizar a solicitude do mesmo e así diferir o pagamento até o momento en que recibamos a contestación denegatoria.

DOCUMENTOS

As empresas deben presentar toda documentación que sirva para xustificar a necesidade de adiamento. Ademais, deben propor o período de adiamento e os prazos de amortización e, se é necesario, acompañar a solicitude do correspondente aval ou garantía.

3.- Seguridade Social

No pagamento dunha débeda coa Seguridade Social existe a posibilidade de solicitar un adiamento, tendo sempre en conta que o adiamento é un acto administrativo de carácter rogado mediante o cal se autoriza o pagamento das débedas de Seguridade Social fose do prazo regulamentario de ingreso, con devindicación de xuros e que permite considerar ao debedor, en tanto se cumpran as condicións requiridas, ao corrente respecto das débedas aprazadas.

A solicitude de adiamento de débeda pódese presentar cando o suxeito prevexa que a súa situación económico-financeira vaille a impedir efectuar o ingreso das súas débedas que estean en prazo regulamentario de ingreso. O que non pode solicitar é o adiamento de cotas futuras cuxo prazo regulamentario de ingreso non chegou aínda.

DÉBEDAS SUSCEPTIBLES DE ADIAMENTO:

Calquera débeda de Seguridade Social obxecto de xestión recadatoria no devandito ámbito, xa se trate de cotas, recursos de distinta natureza a cotas ou recargas sobre os anteriores.
As recargas sobre prestacións económicas debidas a accidentes de traballo e enfermidades profesionais orixinados por falta de medidas de seguridade e hixiene no traballo só poderán aprazarse cando se garantizen integramente con aval.

Son inaprazables:

Cotas de accidentes de traballo e enfermidades profesionais.
Achegas dos traballadores por conta allea ou asimilados.

O ingreso das cotas inaprazables deberá realizarse, se non estivese feito con anterioridade, no prazo máximo dun mes desde a data de notificación da resolución pola que se conceda o adiamento.

GARANTÍAS

O adiamento deberá asegurarse mediante garantía suficiente para cubrir o importe principal da débeda, recargas, xuros e custas, salvo cando o total da débeda aprazable sexa igual ou inferior a 30.000 euros, ou cando, sendo a débeda aprazable inferior a 90.000 euros, se acorde que se ingrese polo menos un terzo da débeda antes de que transcorresen 10 días desde a notificación da concesión e o resto nos dous anos seguintes.

EFECTOS DO ADIAMENTO

A concesión do adiamento, a condición de que se cumpran as condicións establecidas na resolución que o conceda, terá os seguintes efectos:

Suspensión do procedemento recadatorio, en canto ás débedas aprazadas, e
Que o debedor sexa considerado ao corrente das súas obrigas coa Seguridade Social.

XUROS

A concesión de adiamento dará lugar á devindicación de xuros, que serán exixible desde a súa concesión até a data de pagamento, conforme ao tipo de xuro legal do diñeiro que se atope vixente en cada momento durante o período de duración do adiamento. Desde a aprobación do Real Decreto-Lei 3/2009 de 27 de marzo, é o 4% (anteriormente o 5,5%).

Naqueles adiamentos, nos que se eximiu ao suxeito responsable de pagamento da obriga de constituír garantías por causas de carácter extraordinario, o xuros aplicables serán o xuros de demora, que desde a aprobación do Real Decreto-Lei 3/2009 de 27 de marzo, é o 5% (anteriormente o 7%).

PRAZO

O prazo máximo para a amortización da débeda é de cinco anos, pero dependerá do importe da débeda e das circunstancias existentes que se conceda o máximo ou un inferior.

DOCUMENTOS

Non existe unha listaxe de documentos. A Administración pode solicitar documentación económica do solicitante dependendo do complexo que sexa o expediente, do importe da débeda, da natureza do suxeito responsable, etc…

MODELO TC 10/17

4.- Devolución mensual do Imposto sobre o Valor engadido

INTRODUCIÓN

Aínda que obviamente, non é o adiamento dun imposto, considerouse relevante facer referencia a esta novidade fiscal polas repercusións que sobre a liquidez das pemes pode ter.

O procedemento xeral de devolución que estivo vixente até o 1 de xaneiro de 2009, permitía a solicitude de devolucións ao final de cada período de liquidación a un grupo reducido de suxeitos pasivos (grandes empresas, exportadores, exportadores grandes empresas). No resto dos casos, as solicitudes de devolución quedaban diferidas á declaración que debía presentarse no último período de liquidación, é dicir, a final de ano.

No novo sistema, o réxime xeral de devolucións (solicitude a final de ano do saldo pendente) mantense invariable, coexistindo cun novo réxime que dispón a posibilidade, para aqueles contribuíntes que opten por iso, de aplicar un sistema de devolución mensual.

Con este novo sistema preténdese evitar o custo financeiro que representaba o difirimento na percepción das devolucións, especialmente naqueles períodos de declaración nos que se realizaron fortes investimentos ou ben cando se ten a intención de comezar o exercicio dunha actividade empresarial ou profesional.

O novo réxime de devolución mensual ábrese á gran maioría dos suxeitos pasivos que deban tributar polo IVE, con independencia da natureza das súas operacións e do volume destas (desaparece o límite que soamente permitía este sistema de devolución ás empresas exportadoras), e moi especialmente aos empresarios ou profesionais que se convertan en tales na medida en que adquiran bens ou servizos coa intención de destinalos ao exercicio dunha actividade empresarial ou profesional.

Para poder exercitar o dereito á devolución mensual, os suxeitos pasivos deberán estar inscritos nun “rexistro de devolución mensual”. A súa entrada articúlase a través dunha Declaración Censual específica salvo para os suxeitos pasivos que estivesen inscritos no rexistro de exportadores e outros operadores, para os cales a norma prevé a súa inclusión automática.

Este rexistro é plenamente compatible coas entidades que tributen conforme ao réxime especial do grupo de entidades, designándose neste caso á entidade dominante como a competente para solicitar a alta, de acordo co carácter de representante do grupo

CARACTERÍSTICAS DO NOVO RÉXIME DE DEVOLUCIÓN MENSUAL DO IVE

Establécese como un réxime excepcional: o sistema xeral consiste en solicitar a final de ano o saldo pendente do IVE que o suxeito pasivo non puidese resarcir con anterioridade.
Mentres que no réxime anterior producíase a devolución anual a partir de xaneiro do ano seguinte, agora producirase a devolución mensual, mes a mes, no ano en curso e a solicitude de devolución efectuarase ao termo de cada período de liquidación.
É un réxime voluntario que deberá solicitar o suxeito pasivo mediante a inscrición no rexistro de devolución mensual do IVE.
Os suxeitos pasivos que opten por esta posibilidade deberán liquidar o IVE con periodicidade mensual e as autoliquidacións presentaranse exclusivamente por vía telemática.
O modelo 303 do IVE substitúe aos anteriores modelos 300 (trimestral ordinario), 320 (mensual ordinario de grandes empresas), 330 (mensual de exportadores) e 332 (mensual de exportadores grandes empresas).
A devolución que corresponda efectuarase exclusivamente por transferencia bancaria á conta que indique ao efecto o suxeito pasivo en cada unha das súas solicitudes de devolución mensual.
Os suxeitos pasivos estarán obrigados a presentar unha declaración informativa co contido dos libros rexistro IVE-IGIC, por cada período de liquidación do Imposto (Modelo 340). Dita declaración conterá os datos anotados até o último día do período de liquidación a que se refira e deberá presentarse no prazo establecido para a presentación da autoliquidación do imposto correspondente ao devandito período.

REQUISITOS BÁSICOS PARA SOLICITAR A INSCRICIÓN NO REXISTRO

Solicitar a inscrición no rexistro en prazo mediante a presentación da declaración censual correspondente. Os modelos tributarios nos que se solicitará a inscrición serán o modelo 036 e o modelo 039 de grupos de entidades IVE.
Non realizar actividades que tributen no réxime simplificado.
Estar ao corrente das súas obrigas tributarias.
Non atoparse nalgún dos supostos que poderían dar lugar á baixa cautelar no rexistro de devolución mensual ou á revogación do número de identificación fiscal.
Non ser excluído do Rexistro nos 3 anos previos ao de presentación de solicitude de alta.
No caso de entidades acollidas ao réxime especial do grupo de entidades, a inscrición no Rexistro só procederá cando todas as entidades do grupo que apliquen devandito réxime especial así o acordaron e reúnan os requisitos establecidos neste apartado. A solicitude de inscrición deberán ser presentadas á Administración tributaria pola entidade dominante e haberán de referirse á totalidade das entidades do grupo que apliquen o réxime especial.

Non poderá volver solicitarse a inscrición no rexistro no mesmo ano natural en que o suxeito pasivo solicitase a baixa do mesmo. Tamén, a exclusión do rexistro determinará a inadmisión da solicitude de inscrición durante os tres anos seguintes á data de notificación da resolución que acorde a mesma.

PRAZOS PARA SOLICITAR A INSCRICIÓN NO REXISTRO

As solicitudes de inscrición no rexistro presentaranse no mes de novembro do ano anterior a aquel en que deban fornecer efectos.
A inscrición no rexistro realizarase desde o día 1 de xaneiro do ano no que deba fornecer efectos.
No entanto, os suxeitos pasivos que non solicitasen a inscrición no rexistro no prazo establecido no parágrafo anterior, así como os empresarios ou profesionais que non iniciasen a realización de entregas de bens ou prestacións de servizos correspondentes a actividades empresariais ou profesionais pero adquirisen bens ou servizos coa intención, confirmada por elementos obxectivos, de destinalos ao desenvolvemento de tales actividades, poderán igualmente solicitar a súa inscrición no rexistro durante o prazo de presentación das declaracións-liquidacións periódicas. En ambos os casos, a inscrición no rexistro fornecerá efectos desde o día seguinte a aquel no que finalice o período de liquidación das devanditas declaracións-liquidacións.
A presentación de solicitudes de inscrición no rexistro fóra dos prazos establecidos levará a súa desestimación e arquivo sen máis trámite que o de comunicación ao suxeito pasivo

PRAZO DE RESOLUCIÓN

O suxeito pasivo poderá entender desestimada a solicitude de inscrición no rexistro se transcorridos tres meses desde a súa presentación non recibiu notificación expresa da resolución do expediente.

PERMANENCIA NO REXISTRO, BAIXA E EXCLUSIÓN

Permanencia:

Os suxeitos pasivos inscritos no rexistro de devolución mensual estarán obrigados a permanecer nel polo menos durante o ano para o que se solicitou a inscrición ou, tratándose de suxeitos pasivos que solicitasen a inscrición durante o prazo de presentación das declaracións-liquidacións periódicas ou de empresarios ou profesionais que non iniciasen a realización de entregas de bens ou prestacións de servizos correspondentes a actividades empresariais ou profesionais, polo menos durante o ano no que solicitan a inscrición e o inmediato seguinte.

Baixa:

As solicitudes de baixa voluntaria no rexistro presentaranse no mes de novembro do ano anterior a aquel en que deban fornecer efectos.

No suposto dun grupo que aplique o réxime especial do grupo de entidades regulado no capítulo IX do título IX da Lei do Imposto, a solicitude de baixa voluntaria deberá ser presentada á Administración tributaria pola entidade dominante e haberá de referirse á totalidade das entidades do grupo que apliquen o réxime especial; deberá presentarse no mes de decembro anterior ao comezo do ano natural en que deba fornecer efecto.

Estarán obrigados a presentar a solicitude de baixa no Rexistro os suxeitos pasivos que incumpran o requisito de non "realizar actividades que tributen no réxime simplificado". Dita solicitude deberá presentarse no prazo de presentación da declaración-liquidación correspondente ao mes no que se produza o incumprimento, fornecendo efectos desde o inicio do devandito mes.

Non poderá volver solicitarse a inscrición no rexistro no mesmo ano natural para o que o suxeito pasivo solicitase a baixa do mesmo.

Exclusión:

O incumprimento dalgún dos requisitos exixidos para solicitar a inclusión no rexistro de devolución mensual, ou a constatación da inexactitude ou falsidade da información censual facilitada á Administración tributaria, será causa suficiente para a denegación da inscrición no rexistro ou, no caso de tratarse de suxeitos pasivos xa inscritos, para a exclusión pola Administración tributaria do devandito rexistro.

A exclusión do rexistro fornecerá efectos desde o primeiro día do período de liquidación no que se notificou o respectivo acordo.

A exclusión do rexistro determinará a inadmisión da solicitude de inscrición durante os tres anos seguintes á data de notificación da resolución que acorde a mesma.

NORMATIVA

TRAMITACIÓN

Para acceder á devolución mensual do IVE será imprescindible:

Inscrición no Rexistro de devolución mensual: Presentación do modelo 036 obrigatoriamente por vía telemática"Declaración Censual de alta, modificación e baixa no Censo de Empresarios, Profesionais e Retedores" (marcando a casa 129) ou modelo 039 "Comunicación de datos relativa ao réxime especial do grupo de entidades no Imposto sobre o valor Engadido" (casa 12). Non será necesaria a inscrición para os xa inscritos no rexistro de exportadores e outros operadores económicos.
Presentación telemática das autoliquidacións mensuais do IVE(modelo 303 "Imposto sobre o Valor Engadido. Autoliquidación").

Presentación mensual do modelo 340"Declaración informativa de operacións incluídas nos libros rexistro".

[1] Orde EHA/1030/2009 de 23 de abril.